Dạo gần đây, xuất hiện một bộ phim hot hit trên kênh truyền hình VTV của đạo diễn Nguyễn Thanh Sơn – "Đi giữa trời rực rỡ", bộ phim kể về hành trình của cô gái dân tộc người Dao tên Pu (Thu Hà Ceri thủ vai) vượt qua muôn ngàn khó khăn để "cắp gùi đi tìm con chữ". Trong suốt từ tập 1 đến tập 10, khán giả đã có nhiều cung bậc cảm xúc lên xuống, bi có, hài có, để thấy được rằng hành trình đi học của Pu vô cùng gian nan vất vả. tưởng chừng như hết hồi bĩ cực qua hồi thái lai, Pu khi xuống thành phố nhập học, khán giả phần nào nhẹ nhõm thì biến cố lại ập tới, Pu bị mất số tiền đóng học phí, số tiền mà bố Pu phải bán con trâu để cho Pu được đi học. Nhân bài viết hôm nay, Luật Trường Minh Ngọc muốn gửi đến Pu những thông tin về vấn đề pháp lý về trộm cắp tài sản, cũng như cách giải quyết để bạn đọc nếu chẳng may rơi vào trường hợp như Pu vẫn có thể xử lý được nhé !
Quy định của pháp luật về tội trộm cắp tài sản
Tội trộm cắp tài sản được quy định tại Điều 173 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017:
Điều 173. Tội trộm cắp tài sản
1.Người nào trộm cắp tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
b) Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 174, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
d) Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ;
đ) Tài sản là di vật, cổ vật.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Có tổ chức;
b) Có tính chất chuyên nghiệp;
c) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;
d) Dùng thủ đoạn xảo quyệt, nguy hiểm;
đ) Hành hung để tẩu thoát;
e) Tài sản là bảo vật quốc gia;
g) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
b) Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.
4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:
a) Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;
b) Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.
5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
Từ quy định trên có thể xác định các yếu tố cấu thành tội phạm của tội trộm cắp tài sản như sau:
Khách thể: Khách thể của tội trộm cắp tài sản là quyền sở hữu tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, cá nhân.
Mặt khách quan
- Về mặt hành vi: Hành vi lén lút, lợi dụng sự sơ hở, mất cảnh giác của nạn nhân, hoặc dựa trên hoàn cảnh khách quan như nơi đông người, lợi dụng hỗn loạn,… để nhằm tiếp cận cá nhân, tổ chức hòng thực hiện hành vi trộm cắp để chiếm đoạn tài sản của người khác.
- Về mặt hậu quả: Hậu quả của tội trộm cắp tài sản là gây ra thiệt hại về tài sản cho chủ sở hữu. Tài sản bị trộm cắp có thể là các loại tiền, hàng hóa, giấy tờ có giấy trị thanh toán.
Chủ thể: Là người từ đủ 14 tuổi trở lên
Mặt chủ quan: Đây là lỗi cố ý, người phạm tội nhận thức rõ hành vi trộm cắp tài sản nhất định hoặc có thể gây ra thiệt hại về tài sản cho người khác nhưng lại mong muốn hoặc có thái độ cố ý bỏ mặc hậu quả đó xảy ra với đối tượng bị trộm cắp nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản thuộc sở hữu của cá nhân, tổ chức.
Những việc cần làm khi phát hiện bị trộm tài sản?
Rõ ràng bị trộm tài sản là việc không ai muốn, nhưng nếu chẳng may gặp tình huống giống như Pu đã gặp phải, chúng ta cần phải bình tĩnh xử lý theo quy định của pháp luật. Cụ thể là có thể trình báo, tố giác tội phạm tại cơ quan có thẩm quyền.
Theo quy định tại Điều 144 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017:
- Tố giác về tội phạm là việc cá nhân phát hiện và tố cáo hành vi có dấu hiệu tội phạm với cơ quan có thẩm quyền.
- Tin báo về tội phạm là thông tin về vụ việc có dấu hiệu tội phạm do cơ quan, tổ chức, cá nhân thông báo với cơ quan có thẩm quyền hoặc thông tin về tội phạm trên phương tiện thông tin đại chúng.
- Tố giác, tin báo về tội phạm có thể bằng lời hoặc bằng văn bản.
Hồ sơ trình báo, tố giác tội phạm:
Khi bị trộm tài sản thì người dân có quyền trình báo, tố giác tội phạm. Cần chuẩn bị hồ sơ trình báo, tố giác tội phạm gồm:
- Đơn trình báo, tố giác tội phạm
- Giấy tờ tuỳ thân của người trình báo/ tố giác tội phạm
- Các tài liệu, chứng cứ liên quan đến vụ việc.
- …
Hồ sơ có thể nộp trực tiếp hoặc nộp qua đường bưu điện
Cơ quan có thẩm quyền giải quyết trộm cắp tài sản:
Căn cứ theo Điều 145 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định về trách nhiệm tiếp nhận và thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố như sau:
“…
2. Cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố gồm:
a) Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố;
b) Cơ quan, tổ chức khác tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm.
3. Thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố:
a) Cơ quan điều tra giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố theo thẩm quyền điều tra của mình;
b) Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm theo thẩm quyền điều tra của mình;
c) Viện kiểm sát giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố trong trường hợp phát hiện Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra có vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong hoạt động kiểm tra, xác minh tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố hoặc có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm mà Viện kiểm sát đã yêu cầu bằng văn bản nhưng không được khắc phục.
Thời hạn giải quyết tin báo tội phạm:
Căn cứ theo quy định tại Điều 147 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2021 và Khoản 1, Khoản Điều 11 Thông tư liên tịch 01/2017/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT-VKSNDTC ngày 29 tháng 12 năm 2017 thì thời hạn giải quyết tin báo tội phạm là: trong vòng 20 ngày, Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải kiểm tra, xác minh và ra một trong các quyết định sau: i) Quyết định khởi tố vụ án hình sự, ii) quyết định không khởi tố vụ án hình sự, và iii) quyết định tạm đình chỉ việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố. Trường hợp vụ án phức tạp, có thể kéo dài thời gian giải quyết nhưng chỉ được kéo dài nhưng không quá 02 tháng. Nếu hết thời hạn nói trên mà vẫn không thể ra quyết định thì Viện trưởng viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện trưởng viện kiểm sát cấp có thẩm quyền có thể tiếp tục gia hạn thêm tối đa là 02 tháng nữa.
Như vậy, tổng thời hạn tối đa cho việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm tối đa có thể kéo dài đến 04 tháng tùy theo từng vụ việc.
Có thể trình báo khi bị trộm tài sản mà không có chứng cứ không?
Có rất nhiều trường hợp phát hiện bị trộm tài sản nhưng không thu thập được chứng cứ hoặc do các đối tượng trộm cắp chuyên nghiệp nên đã xoá dấu vết, vậy trong trường hợp này người bị trộm tài sản có thể trình báo cho công an không?
Căn cứ theo khoản 1 Điều 145 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017: “Mọi tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố phải được tiếp nhận đầy đủ, giải quyết kịp thời. Cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tiếp nhận không được từ chối tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố”
Như vậy, có thể thấy rằng việc trình báo mất tài sản (tố giác, báo tin về tội phạm) không bắt buộc phải kèm theo chứng cứ, cơ quan chức năng không được từ chối, việc thu thập chứng cứ sẽ thuộc về nghiệp vụ của Cơ quan điều tra. Trong quá trình giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm trong trường hợp bị mất trộm tài sản, cơ quan có thẩm quyền có quyền tiến hành thu thập thông tin, tài liệu, chứng cứ,... ; khám nghiệm hiện trường, trưng cầu giám định, yêu cầu định giá tài sản.
Do đó, trường hợp của Pu trong bộ phim trên nếu bị trộm tiền học phí mà không có chứng cứ thì vẫn có thể đi trình báo tại cơ quan có thẩm quyền theo hướng dẫn như trên của chúng tôi.
Trên đây là bài viết của chúng tôi về tội trộm cắp tài sản và những việc nên làm khi bị trộm tài sản. Bài viết chỉ mang tính tham khảo, không phải ý kiến tư vấn để giải quyết một vụ án cụ thể. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, vui lòng liên hệ cho chúng tôi:
Liên hệ qua Hotline:
- Hotline 1: 093 694 1658 (zalo)
- Hotline 2: 0939 593 486 (zalo)
Liên hệ qua Facebook: Luật Trường Minh Ngọc
Liên hệ trực tiếp tại văn phòng: Tầng 3, 68 – 70 Hoàng Diệu, Phường 13, Quận 4, Tp. Hồ Chí Minh
Liên hệ qua email: infotruongminhngoc@gmail.com
*Lưu ý: Nội dung tư vấn trên đây chỉ mang tính tham khảo. Tùy từng thời điểm và đối tượng khác nhau mà nội dung tư vấn trên có thể sẽ không còn phù hợp do sự thay đổi của chính sách pháp luật. Mọi thắc mắc, góp ý xin vui lòng liên hệ về email: infotruongminhngoc@gmail.com
