Tái định cư là chính sách được Nhà nước ban hành nhằm giúp người dân ổn định cuộc sống, bồi thường thiệt hại khi bị Nhà nước thu hồi đất. Tuy nhiên, thực tế người dân luôn lo lắng rằng việc chờ được bố trí tái định cư sẽ mất nhiều thời gian và họ không còn nhà nào khác để ở thì khi đó họ ở đâu.
Vậy để đảm bảo quyền lợi cho người dân thì Luật Đất đai năm 2024 (áp dụng từ ngày 01/8/2024) quy định như thế nào về địa điểm bố trí tái định cư, suất tái định cư tối thiểu là bao nhiêu?
Hãy cùng Luật Trường Minh Ngọc tìm hiểu về vấn đề này như sau:
Người bị thu hồi đất nhưng chưa được bố trí tái định cư thì ở đâu?
Căn cứ Khoản 3 Điều 80 Luật Đất đai năm 2024 có quy định một trong những điều kiện khi Nhà nước thu hồi đất từ ngày 01/8/2024 là phải hoàn thành việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và bố trí định cư.
Đồng thời, quy định trên được khẳng định lại tại Khoản 6 Điều 91 Luật Đất đai năm 2024:
Điều 91. Nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
6. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư để bảo đảm chủ động trong việc bố trí tái định cư cho người có đất thu hồi. Việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư phải được hoàn thành trước khi có quyết định thu hồi đất.
Có thể thấy việc phê duyệt phương án cũng như việc thực hiện bố trí tái định cư bắt buộc phải được hoàn thành trước khi thu hồi đất, tức là tái định cư phải đi trước một bước.
Đây là một điểm mới của Luật đất đai năm 2024 vì theo quy định tại điểm a Khoản 3 Điều 69, Khoản 3 Điều 85 Luật Đất đai năm 2013 thì chỉ cần hoàn thành xong việc xây dựng nhà ở hoặc cơ sở hạ tầng của khu vực tái định cư là đã được ra quyết định thu hồi đất và quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong cùng 01 ngày.
Như vậy, từ ngày 01/8/2024, việc bố trí tái định cư là bắt buộc phải hoàn thành trước khi thu hồi đất. Do đó, người dân không cần lo lắng sau khi thu hồi đất sẽ không có chỗ để ở.
Lưu ý: Duy nhất trường hợp bị thu hồi đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu đô thị thì người bị thu hồi sẽ được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở tại chỗ.
Tuy nhiên, do dự án chưa được xây dựng xong nên trong khi chờ bố trí tái định cư, người bị thu hồi đất sẽ được bố trí vào nhà ở tạm hoặc được hỗ trợ tiền thuê nhà để ở tạm thời.
Mức hỗ trợ cụ thể sẽ do UBND cấp tỉnh quy định sao cho phù hợp với thực tế tùy địa phương.
Từ ngày 01/8/2024, người bị thu hồi đất được bố trí tái định cư ở đâu?
Theo Điều 110 Luật Đất đai năm 2024, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư theo quy định của pháp luật.
Theo đó, khu tái định cư bảo đảm các điều kiện sau:
- Hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư tối thiểu phải đạt tiêu chuẩn nông thôn mới đối với khu vực nông thôn, đạt tiêu chuẩn đô thị đối với khu vực đô thị, trong đó: đường giao thông bảo đảm kết nối với khu vực lân cận, điện chiếu sáng và điện sinh hoạt, hệ thống cấp, thoát nước, thông tin liên lạc, xử lý môi trường;
- Hạ tầng xã hội khu tái định cư phải bảo đảm khả năng tiếp cận dịch vụ y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao, chợ, thương mại, dịch vụ, vui chơi, giải trí, nghĩa trang;
- Phù hợp với điều kiện, phong tục, tập quán của từng vùng, miền.
Người bị thu hồi đất được bố trí tái định cư tại các địa điểm theo thứ tự ưu tiên sau đây:
- Tại địa bàn đơn vị hành chính cấp xã nơi có đất bị thu hồi;
- Tại địa bàn đơn vị hành chính cấp huyện nơi có đất bị thu hồi đối với trường hợp tại địa bàn đơn vị hành chính cấp xã nơi có đất thu hồi không có đất để bố trí tái định cư;
- Tại địa bàn khác có điều kiện tương đương trong trường hợp tại địa bàn đơn vị hành chính cấp huyện nơi có đất thu hồi không có đất để bố trí tái định cư;
Trong đó, ưu tiên lựa chọn khu đất có vị trí thuận lợi để hình thành khu tái định cư.
Lưu ý: Khu tái định cư sau khi đã giao đất tái định cư mà còn quỹ đất thì ưu tiên giao đất cho cá nhân thuộc đối tượng được giao đất ở không đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2024; trường hợp vẫn còn quỹ đất thì giao đất cho cá nhân thuộc đối tượng được giao đất ở thông qua đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2024
Nhà nước thu hồi đất từ ngày 01/8/2024 thì suất tái định cư tối thiểu được áp dụng như thế nào?
Căn cứ Khoản 8 Điều 111 Luật Đất đai năm 2024 đối với trường hợp bị thu hồi đất mà phải di chuyển chỗ ở và được bồi thường bằng việc giao nhà, đất tái định cư nhưng tiền bồi thường về đất ở không đủ so với giá trị 01 suất tái định cư tối thiểu thì người bị thu hồi được Nhà nước hỗ trợ tiền đủ để được giao 01 suất tái định cư tối thiểu.
Cụ thể, suất tái định cư tối thiểu được hướng dẫn tại Điều 24 Nghị định 88/2024/NĐ-CP như sau:
- Suất tái định cư tối thiểu được quy định bằng đất ở, nhà ở hoặc bằng tiền sao cho phù hợp với việc lựa chọn của người được bố trí tái định cư;
- Trường hợp suất tái định cư tối thiểu được quy định bằng đất ở, nhà ở: Diện tích đất ở tái định cư ≥ Diện tích tối thiểu theo quy định của Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh. Diện tích nhà ở tái định cư ≥ Diện tích căn hộ tối thiểu theo quy định.
- Trường hợp suất tái định cư tối thiểu được quy định bằng nhà ở: Diện tích nhà ở tái định cư ≥ Diện tích căn hộ tối thiểu theo quy định.
- Trường hợp suất tái định cư tối thiểu được tính bằng tiền: Khoản tiền cho suất tái định cư tối thiểu tương đương với giá trị một suất tái định cư tối thiểu bằng đất ở, nhà ở tại nơi bố trí tái định cư.
Tùy vào tình hình cụ thể của địa phương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ quy định suất tái định cư tối thiểu bằng đất ở, nhà ở, bằng nhà ở hoặc bằng tiền.
Hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất từ ngày 01/8/2024 được quy định như thế nào?
Tại Điều 23 Nghị định 88/2024/NĐ-CP hướng dẫn về trường hợp hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất như sau:
Điều 23. Hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
1. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài đủ điều kiện được hỗ trợ tái định cư theo quy định tại Khoản 8 Điều 111 của Luật Đất đai năm 2024 mà có nhu cầu tự lo chỗ ở thì ngoài việc được bồi thường về đất bằng tiền còn được nhận tiền hỗ trợ để tự lo chỗ ở.
2. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ quy mô diện tích đất ở thu hồi, số nhân khẩu của hộ gia đình và điều kiện cụ thể tại địa phương quy định mức hỗ trợ tại khoản 1 Điều này cho phù hợp.
Như vậy, trường hợp hộ gia đình, cá nhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài bị thu hồi đất đáp ứng đủ điều kiện như sau thì được hỗ trợ tái định cư sẽ được bồi thường về đất bằng tiền và nhận tiền hỗ trợ để tự lo chỗ ở:
- Có đất ở thu hồi mà phải di chuyển chỗ ở
- Được bồi thường bằng việc giao đất ở
- Hoặc ở nhà tái định cư nhưng tiền bồi thường về đất ở không đủ so với giá trị của một suất tái định cư tối thiểu.
Tuy nhiên, nếu có nhu cầu tự lo chỗ ở thì ngoài việc được bồi thường về đất bằng tiền, người bị thu hồi còn được nhận khoản tiền hỗ trợ để tự lo chỗ ở.
Lưu ý: Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ quy mô diện tích đất ở thu hồi, số nhân khẩu của hộ gia đình và điều kiện cụ thể tại địa phương quy định mức hỗ trợ sao cho phù hợp.
>>> Xem thêm: Giải quyết tranh chấp đất đai – nhà ở của Luật Trường Minh Ngọc
>>> Xem thêm: Quy định về bố trí tái định cư được áp dụng từ ngày 01/8/2024
>>> Xem thêm: Thủ tục gia hạn sử dụng đất khi hết thời hạn sử dụng đất
Trên đây là những chia sẻ của Luật Trường Minh Ngọc về vấn đề “Suất tái định cư tối thiểu khi Nhà nước thu hồi đất được áp dụng từ ngày 01/8/2024”. Bài viết chỉ mang tính tham khảo, không phải là ý kiến tư vấn để giải quyết một vụ việc cụ thể. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào cần được giải đáp, vui lòng liên hệ cho chúng tôi:
Liên hệ qua Hotline:
- Hotline 1: 093 694 1658 (zalo)
- Hotline 2: 0939 593 486 (zalo)
Liên hệ qua Facebook: Luật Trường Minh Ngọc
Liên hệ trực tiếp tại văn phòng: Tầng 3, 68 – 70 Hoàng Diệu, Phường 13, Quận 4, Tp. Hồ Chí Minh
Liên hệ qua email: infotruongminhngoc@gmail.com
*Lưu ý: Nội dung tư vấn trên đây chỉ mang tính tham khảo. Tùy từng thời điểm và đối tượng khác nhau mà nội dung tư vấn trên có thể sẽ không còn phù hợp do sự thay đổi của chính sách pháp luật. Mọi thắc mắc, góp ý xin vui lòng liên hệ về email: infotruongminhngoc@gmail.com