Các vấn đề liên quan đến biện pháp cưỡng chế kê biên tài sản trong vụ án hình sự

Các vấn đề liên quan đến biện pháp cưỡng chế kê biên tài sản trong vụ án hình sự

Kê biên tài sản là gì? Điều kiện để kê biên tài sản? Thẩm quyền ra quyết định kê biên tài sản? Thủ tục kê biên tài sản?

Hãy cùng Luật Trường Minh Ngọc tìm hiểu các vấn đề này như sau:

Kê biên tài sản là gì?

Kê biên tài sản là biện pháp cưỡng chế trong tố tụng hình sự do cơ quan tiến hành tố tụng áp dụng đối với bị can, bị cáo về tội mà Bộ luật Hình sự quy định phạt tiền hoặc có thể bị tịch thu tài sản để bồi thường thiệt hại.

Điều kiện để áp dụng biện pháp kê biên tài sản?

Theo quy định tại Điều 128 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 sửa đổi bổ sung năm 2021 (sau đây gọi tắt là Bộ luật Tố tụng hình sự 2015), điều kiện để cơ quan có thẩm quyền áp dụng biện pháp kê biên tài sản là:

- Người bị kê biên tài sản phải là bị can hoặc bị cáo

- Bị can, bị cáo bị khởi tố đưa ra xét xử về tội mà Bộ luật Hình sự quy định hình phạt tiền hoặc có thể bị tịch thu tài sản hoặc có trách nhiệm bồi thường thiệt hại.

Thẩm quyền ra lệnh kê biên tài sản?

Theo quy định tại khoản 2 Điều 118 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, những chủ thể sau đây có thẩm quyền ra quyết định kê biên tài sản:

- Thẩm phán chủ tọa phiên tòa

- Người có quyền ra lệnh, quyết định bắt bị can, bị cáo để tạm giam. Gồm có:

+ Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng cơ quan điều tra các cấp

+ Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân và Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát Quân sự các cấp

+ Chánh án, Phó Chánh án Tòa án nhân dân; Chánh án, Phó Chánh án Tòa quân sự; Hội đồng xét xử.  

Lệnh kê biên tài sản của Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra các cấp phải được thông báo ngay cho Viện Kiểm sát cùng cấp trước khi thi hành.

Chỉ kê biên phần tài sản tương ứng với mức có thể bị phạt tiền, bị tịch thu hoặc phải bồi thường thiệt hại. Tài sản bị kê biên được giao cho chủ tài sản hoặc người quản lý hợp pháp hoặc người thân thích của họ bảo quản. Người được giao bảo quản mà có hành vi tiêu dùng, chuyển nhượng, đánh tráo, cất giấu, hủy hoại tài sản bị kê biên thì phải chịu trách nhiệm hình sự. (khoản 3 Điều 128 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015)

Thủ tục kê biên tài sản?

Khi tiến hành kê biên tài sản phải có những người sau đây:

- Bị can, bị cáo hoặc người từ đủ 18 tuổi trở lên trong gia đình hoặc người đại diện của bị can, bị cáo

- Đại diện chính quyền xã, phường, thị trấn nơi có tài sản bị kê biên

- Người chứng kiến

Người tiến hành kê biên phải lập biên bản, ghi rõ tên và tình trạng từng tài sản bị kê biên. Biên bản được lập theo quy định tại Điều 178 của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015:

+ Biên bản ghi rõ địa điểm, giờ, ngày, tháng, năm tiến hành tố tụng, thời gian bắt đầu và thời gian kết thúc, nội dung của hoạt động tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng hoặc người liên quan đến hoạt động tố tụng, khiếu nại, yêu cầu hoặc đề nghị của họ.

+ Biên bản phải có chữ ký của những người mà Bộ luật này quy định. Những điểm sửa chữa, thêm, bớt, tẩy xóa trong biên bản phải được xác nhận bằng chữ ký của họ.

+ Trường hợp người tham gia tố tụng không ký vào biên bản thì người lập biên bản ghi rõ lý do và mời người chứng kiến ký vào biên bản.

+ Trường hợp người tham gia tố tụng không biết chữ thì người lập biên bản đọc biên bản cho họ nghe với sự có mặt của người chứng kiến. Biên bản phải có điểm chỉ của người tham gia tố tụng và chữ ký của người chứng kiến.

+ Trường hợp người tham gia tố tụng có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hoặc vì lý do khác mà không thể ký vào biên bản thì người lập biên bản đọc biên bản cho họ nghe với sự có mặt của người chứng kiến và những người tham gia tố tụng khác. Biên bản phải có chữ ký của người chứng kiến.

+ Biên bản được đọc cho những người có mặt nghe và cùng ký tên. Ý kiến, khiếu nại của những người bị can, bị cáo hoặc người từ đủ 18 tuổi trở lên trong gia đình hoặc người đại diện của bị can, bị cáo liên quan đến việc kê biên được ghi vào biên bản, có chữ ký xác nhận của họ và của người tiến hành kê biên.

+ Biên bản kê biên được lập thành bốn bản, trong đó một bản được giao ngay cho bị can, bị cáo hoặc người từ đủ 18 tuổi trở lên trong gia đình hoặc người đại diện của bị can, bị cáo sau khi kê biên xong, một bản giao ngay cho chính quyền xã, phường, thị trấn nơi có tài sản bị kê biên, một bản gửi cho Viện kiểm sát cùng cấp và một bản đưa vào hồ sơ vụ án.

(khoản 4 Điều 128 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015)

Dịch vụ Luật sư tư vấn Luật sư tranh tụng của Luật Trường Minh Ngọc

Trên đây là những giải đáp của chúng tôi về vấn đề Các vấn đề liên quan đến biện pháp cưỡng chế kê biên tài sản trong vụ án hình sự chỉ mang tính tham khảo, không phải là ý kiến tư vấn để giải quyết một vấn đề cụ thể. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, vui lòng liên hệ cho chúng tôi:

Liên hệ qua Hotline:

• Hotline 1: 093 694 1658 (zalo)
• Hotline 2: 0939 593 486 (zalo)

Liên hệ qua Facebook: Luật Trường Minh Ngọc

Liên hệ trực tiếp tại văn phòng: Tầng 3, 68 – 70 Hoàng Diệu, Phường 13, Quận 4, Tp. Hồ Chí Minh

Liên hệ qua email: infotruongminhngoc@gmail.com 

*Lưu ý: Nội dung tư vấn trên đây chỉ mang tính tham khảo. Tùy từng thời điểm và đối tượng khác nhau mà nội dung tư vấn trên có thể sẽ không còn phù hợp do sự thay đổi của chính sách pháp luật. Mọi thắc mắc, góp ý xin vui lòng liên hệ về email: infotruongminhngoc@gmail.com